Vai trò của giáo viên trong lớp học Reggio Emilia là gì?
Để trả lời câu hỏi này, chúng ta hãy thử nhìn lại nhiều khía cạnh khác nhau trong công việc của một giáo viên mầm non:
ⓐ Khuyến khích, hỗ trợ trẻ học hỏi về nhiều mặt: nhận thức, xã hội,…
ⓑ Quản lý lớp học
ⓒ Tạo môi trường trong lớp học
ⓓ Nuôi nấng và hướng dẫn trẻ
ⓔ Giao tiếp với các bên liên quan (phụ huynh, đồng nghiệp, khối văn phòng, chính quyền…)
ⓕ Phát triển chuyên môn
Giáo viên Reggio Emilia cũng có các vai trò trên, ngoài ra còn hai vai trò nữa, đó là:
ⓖ Tham gia vào quá trình xây dựng và phát triển hệ thống giáo dục
ⓗ Thực hiện công việc nghiên cứu một cách có hệ thống các hoạt động trong lớp học nhằm lập kế hoạch giảng dạy, phát triển năng lực và chia sẻ kiến thức
Nhưng nếu bạn hỏi một giáo viên Reggio Emilia, họ sẽ không nói về vai trò của mình bằng cách liệt kê ra danh sách các đầu công việc, mà họ sẽ bắt đầu bằng một hình ảnh toàn diện về người giáo viên – trong mối tương quan với hình ảnh về trẻ em. Cụ thể là, chúng ta nhìn nhận về bản chất, quyền và năng lực của trẻ nhỏ như thế nào, thì chúng ta cũng sẽ có ngay hình dung về một người giáo viên cần phải như thế nào để có thể nuôi dạy những đứa trẻ như vậy.
Trẻ nhỏ Reggio Emilia được xem như những người giữ vai trò chủ đạo trong quá trình phát triển của chính mình, là những cá nhân mạnh mẽ, năng động, có năng lực, là người tham gia tích cực trong xã hội, có quyền được thể hiện suy nghĩ ở góc nhìn của mình, được tương tác với những người khác bằng những trải nghiệm cá nhân và trình độ nhận thức của mình. Bối cảnh để các con hoạt động chính là thế giới không ngừng thay đổi và đan xen nhau của lớp học, cộng đồng, nền văn hóa, nơi đó người lớn có mặt để làm bạn đồng hành, nguồn tham khảo và người hướng dẫn cho các con.
Góc nhìn mang tính xã hội này về trẻ nhỏ kéo theo những mong đợi và khả năng về vai trò của người lớn. Cũng vậy, giáo viên là những người có vai trò tích cực, những người bạn đồng hành cùng trẻ em và phụ huynh qua thời gian.
Vậy nên, không có một định nghĩa cố định nào về giáo viên Reggio Emilia, mà vai trò đó sẽ không ngừng biến đổi tùy thuộc vào hoàn cảnh, phụ huynh và trẻ em, mối quan tâm và trao đổi lẫn nhau. Câu hỏi: “Là giáo viên, tôi có thể làm gì và nên làm gì?” do đó chẳng bao giờ có một câu trả lời duy nhất, mà luôn luôn quay về câu hỏi căn bản nhất: Những đứa trẻ của chúng ta ngày hôm nay sẽ cần người giáo viên như thế nào?
● Dịch từ “The Hundred Languages of Children”, 2nd edition, Carolyn Edwards
● Người dịch: Đội ngũ VIRES – Cộng đồng giáo dục Reggio Emilia tại VN
